Een Interview met David Bohm, Nederlands Deel 1

[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=SvyD2o7w24g&feature=relmfu[/youtube]

 

Interviewer: En nu over 20 minuten gaat u een dialoog hebben met de wetenschappers hier op het Niels Bohr-instituut. Het is al enkele decennia geleden dat uw ideeën hier zijn gepresenteerd, is het niet?

Bohm: Ja, ik kwam hier in 1957 een maand in de zomer en daarna weer in ’58.  In die tijd verhuisde ik van Israël naar Engeland en we brachten een maand door hier op het instituut. We spraken toen meestal over natuurkunde.

Interviewer: Vindt u dat de aard van de ideeën die u presenteert, gemakkelijk te begrijpen zijn in een omgeving als het Bohr-instituut.

Bohm: Nou, ik heb het Bohr instituut nog niet geprobeerd, ik ben net gearriveerd. Maar ik denk dat wetenschappers het moeilijker vinden, in sommige opzichten, dan veel andere mensen, dan sommige andere mensen. Omdat er nog steeds een sterke betrokkenheid is, misschien deels onbewust, naar het oude atomistische wereldbeeld.

Interviewer: Dus wat u zegt is dat de wetenschap ons iets heeft laten zien dat de wetenschappers niet willen zien?

Bohm: Nou, ze zijn zo gewend geraakt aan de manier om dingen te zien, dat ze niet willen veranderen, zie je, ze voelen zich ongemakkelijk bij veranderingen. En ze voelen dat er geen reden is om te veranderen, ze zeggen dat we het zo goed doen nu, waarom zouden we veranderen. In zekere zin lijkt het erop dat we het heel goed doen, maar als je kijkt naar het grotere geheel, ziet het er erg gevaarlijk uit.

Interviewer: Nu praten veel mensen over dit nieuwe wereldbeeld dat opkomt deze jaren. Ziet u een nieuw wereldbeeld komen in de westerse wereld?

Bohm: Nou, in een bepaald deel van de westerse wereld, ja. Ik denk een wereldbeeld waarin er meer aandacht is voor heelheid en proces in plaats van op analyse en delen en meer statische constituence.

Interviewer: Maar is dat gekomen omdat we dat willen, of omdat dat we gedwongen worden?

Bohm: Nou waarschijnlijk beide, ik bedoel, ik denk dat een bepaalde fractie van mensen het wil. Misschien zijn ze moe van het oude, ze voelen dat het niet werkt. En ook omdat er enig bewijs voor is, ik denk vooral in de natuurkunde en waarschijnlijk ook in andere wetenschappen. Het bewijs in de natuurkunde komt deels van de relativiteittheorie en deels van de kwantumtheorie. Misschien meer van quantumtheorie dan van relativiteitstheorie.

Interviewer: En wat voor bewijs is dat?

Bohm: Nou, in relativiteitstheorie hebben we de notie van een universeel veld dat dynamisch is, vloeiend en volgens Einstein moeten deeltjes uiteindelijk voortkomen uit dit, als singulariteiten of zeer sterke regio’s, stabiele pulsen van het veld, die geleidelijk ontstaan, de velden die geleidelijk aan ontstaan met andere deeltjes. Dus hebben we een ononderbroken universum dat een constante stroom is, dynamisch, en zelfs de begrippen ruimte en tijd zijn relatief geworden, welke voorheen absoluut waren. En het kan zelfs verder gaan met singulariteiten als een zwart gat, het veronderstelde begin van het universum, waar de huidige wetten helemaal  zouden afbreken. Alle concepten die we kennen. Dus dat is zeer revolutionair, gezien in vergelijking met wat we hadden, laten we zeggen, een eeuw geleden.

En dan is er nog de kwantumtheorie, die misschien nog wel meer revolutionair is. Het is moeilijk om dat uit te leggen in een korte tijd, maar ik zou zeggen dat er 3 belangrijke eigenschappen zijn.

Eén daarvan is het idee dat een quantumproces in zekere zin ondeelbaar is, dat het één geheel is, dat het niet, het kan worden verbroken maar dan wordt een geheel ander proces, dat elk proces een geheel is anders kan het niet zijn wat het is, en al de kwantumprocessen van beweging zijn verbonden als het ware in één geheel.

Het tweede punt is de golf-deeltje dualiteit, de ontdekking dat, elektronen die klassiek deeltjes zijn, zich statistisch kunnen gedragen als golven in een meer nauwkeurig experiment, en licht dat klassiek een golf is, kan zich gedragen als een deeltje in een meer nauwkeurig experiment. Dus het lijkt erop dat we deze twee aspecten hebben die afhankelijk zijn van hoe het systeem wordt behandeld, afhankelijk van context, wat heel anders is dan het klassieke idee, dat of het een golf is of een deeltje, intrinsiek is.

Het derde punt is non-lokaliteit. Dat we zien dat er in bepaalde omstandigheden blijkbaar een directe verbinding van deeltjes op afstand is. Het is nogal moeilijk uit te leggen, we kunnen het gebruiken voor signalen, maar nog steeds lijkt het er zijn. Het is verbonden met het experiment van Einstein-Podolsky-Rosen en is gecontroleerd door, het is getest met de stelling van Bell’s theorema aspecten experiment. Het lijkt vrij goed ingeburgerd. Zowel theoretisch als experimenteel.

En weer zie je dit alles gecombineerd met het idee dat het universum een ondeelbaar geheel is, in plaats van geanalyseerd in samengestelde elementen met interactie en een afzonderlijk bestaan.

Interviewer: Maar hoeveel kun je vertellen over dit ondeelbaar geheel?

Bohm: Nou, we kunnen heel wat vertellen in de zin dat alle wetten van de kwantummechanica zich er mee bezig houden, zie je. Ik bedoel je kunt zien, nou ik weet niet wat je wilt weten, maar ik bedoel alle wetten die je kunt berekenen, de eigenschappen van allerlei dingen.

Neem bijvoorbeeld supergeleiding. Bij hoge temperatuur zullen over het algemeen de electronen verstrooid worden van obstakels en metalen. En daarom zal er een weerstand zijn, omdat de huidige stroom zou stoppen, tenzij het wordt onderhouden door een spanning. Bij zeer lage temperaturen en bepaalde metalen is de stroom voor onbepaalde tijd zonder verstrooiing en dat is als een quantum effect.

Nu, als je het analyseert kun je zien dat het is te wijten aan het feit dat de elektronen een soort van gesloten zijn, bij elkaar gehouden in samenvatting door deze niet-lokale interacties. Zo dat als er een obstakel is, ze rond gaan en hervormen in plaats van te verstrooien. Het is zoals een ballet dans, dat mensen rond gaan en hervormen, terwijl in een menigte iedereen zijn eigen persoonlijke doel volgt en zich verspreiden, ze lopen elkaar allemaal in de weg.

Interviewer: Dus deze eenheid creëert ook een soort ordening van dingen?

Bohm: Ja, het kan een soort ordening van dingen creëren. Maar op hetzelfde moment verklaart het, kun je zien dat er situaties zijn waar we een hoge mate van orde hebben en anderen waar we dat niet hebben.

Dat het mogelijk is binnen de wiskunde te zien dat wanneer iets de golffunctie word genoemd, voorgesteld als een set-up product van onafhankelijke factoren, en alle deeltjes gedragen zich onafhankelijk van elkaar, maar dan in een meer algemene situatie doen ze dat niet. Je kunt verklaren waarom we zo veel zelfstandigheid hebben in gewone ervaringen en toch waarom we in een meer zorgvuldige test order vinden, nieuwe soorten van order.

Dus het klassieke niveau, het Newtoniaanse niveau, is door de quantummechanica verklaard als gelimiteerd. Nu heb je een geheel, maar het geheel bepaalt zelf zich enigszins te gedragen als onafhankelijke delen in veel gevallen. Dus ook of het zich gaat gedragen als delen wordt bepaald door het geheel, toch?

Interviewer: Maar wat we kunnen zien is de delen in plaats van het geheel.

Bohm: Nou, in de natuurkunde zien we de onderdelen, omdat het de manier is waarop we het benaderd hebben de laatste paar eeuwen. Ik denk dat onze perceptie wordt beïnvloed door onze manier van denken. Zodat we deze mechanische manier van kijken naar dingen accepteren. Maar als je duizend of twee duizend jaar terugging, denk ik niet dat mensen daadwerkelijk deeltjes als primair zagen. De manier waarop we zien hangt af van de manier waarop we denken.

Interviewer: Maar is het een keuze, we moeten we kiezen tussen het geheel en de delen?

Bohm: Nee, nou zie je, het is de vraag of je een holistische benadering hebt, die het geheel voorop zet. In de klassieke natuurkunde zijn de onderdelen het primaire concept en het geheel is alleen een extra concept, dat is handig, je kunt veel onderdelen hebben die samen werken als een machine.

Maar de onderdelen worden genomen als de basis werkelijkheid. En subjectief gezien vinden we het handig om na te denken over het geheel. Maar in de kwantummechanica denk ik dat er iets anders is, dat het geheel object is en de delen het resultaat zijn van analyse. Maar we hebben grote gebieden waar het geheel zich tot op zekere hoogte gedraagt als onafhankelijke onderdelen.

Interviewer: Dus u zegt dat wij het zijn die de delen bedenken?

Deel 2 - Deel 3Deel 4Deel 5

<-Vertalingen

1 comment

Leave a comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *